روز گذشته زهرا امیر، مسئول نمایندگی جمعیت امام‌علی(ع) در مشهد، از فوت نوزاد سه‌ماهه‌ای در بیمارستان امام‌رضا(ع) مشهد به دلیل خوراندن شیره تریاک توسط یک خانواده خبر داد. خبري كه دكتر پوريوسف مديريت بهزيستي استان خراسان رضوي نيز در گفت‌و‌گو با «شرق» آن را تأييد كرد. منیره*، کودک سه‌ماهه این خانواده بود یکی از ١١ فرزندی که داشتند. منیره سه‌ماهه، که هرروز به همراه مادری که یک روز از خماری و یک روز دیگر از نشئگی چرت می‌زده در چهارراه‌های شهر گدایی می‌کرده است. تمام طول روز با صورتی پف‌کرده و بیهوش و بی‌رمق در آغوش مادر می‌خوابیده و خواهر کوچک‌ترش نیز پابرهنه درحالی‌که گوشه چادر مادر را چنگ می‌زده برای ماشین‌ها دست تکان می‌داده تا کسی پولی نصیبش کند. اما همه اینها برای منیره ١٥ بهمن تمام می‌شود. درست در نیمه‌شب ١٥ بهمن‌ماه، منیره بعد از تشنج‌های پی‌درپی در بیمارستان امام‌رضا(ع) در اثر خوراندن بیش‌ازحد تریاک به او تمام می‌کند. مسئول جمعیت امام‌علی(ع) در مشهد، رابط تماس ما با بهاره پاکدل، مددکار این انجمن، می‌شود، پاکدل، می‌خواهد مطمئن شود که نام اصلی منیره در خبر درج نخواهد شد، او می‌گوید: «حتی بعد از اینکه خانواده خبر مرگ منیره را به ما اعلام کردند ما هیچ واکنشی به آنها نشان ندادیم، چون می‌ترسیدیم که رابطه ما با خانواده قطع شود و نتوانیم از شرایط بقیه فرزندانشان مطلع شویم. جمعیت با دختر ١٥ ساله آنها و خواهر کوچک‌ترشان در ارتباط است و آنها برای آموزش به «خانه ایرانی جمعیت» رفت‌وآمد دارند. ولی مشکل اصلی ما خانواده آنهاست». پاکدل تأکید می‌کند: «همین چندوقت پیش پلیس مادر را در حال گدایی با نوزاد در خیابان دستگیر می‌کند و کودک را به شیرخوارگاه تحویل می‌دهد، چند هفته بعد مادر به شیرخوارگاه مراجعه می‌کند و بدون ارائه مدارک بچه را تحویل می‌گیرد. درواقع این خانواده به‌طورکلی فاقد مدارک هویتی هستند ولی باز هم شیرخوارگاه فرزندش را تحویل می‌دهد. هرچند این اولین‌باری نیست که ما با چنین مسئله‌ای مواجه می‌شویم». به گفته مسئول مددکاری جمعیت امام‌علی(ع) در مشهد، روز جمعه به خانواده گزارش می‌شود که طفل شیرخواره‌ای به نام منیره در بیمارستان امام‌رضا(ع) فوت کرده است. این طفل روز ١٥ بهمن به بیمارستان منتقل شده و همان روز هم تمام می‌کند؛ خانواده‌ای که تا همین یک‌سال پیش در بیابان‌های بزدآباد مشهد در چادر زندگی می‌کردند؛ یک زن و شوهر و ١١ سر عائله. همان روزهایی که فرد خیری دلش می‌سوزد و در همان بیابان‌ها یک آلونکی برایشان تهیه می‌کند؛ آلونکی بدون حمام و وسایل نظافت. مادر خانواده دوبار ازدواج کرده، او زنی اهل استان سیستان‌وبلوچستان و همسر دومش نیز اهل خراسان است. اما از ازدواجشان هیچ سند و مدرکی موجود نیست و احتمالا ازدواج ثبتی نیز نداشته‌اند و تنها به عقد شرعی بسنده کرده‌اند... . مادر ٤٠ ساله است و به شیره معتاد است، هرروز صبح بچه‌های کوچک‌تر را به کولش می‌کشد و در خیابان‌های مشهد گدایی می‌کند. از این ١١ فرزند، دو کودک فروخته شده‌اند، به چه کسی؟ معلوم نیست. یکی از بچه‌ها قبلا فوت کرده. چطور؟ درست مثل منیره. خانواده اعلام کرده‌اند که کودکشان چندی پیش به دلیل اینکه پدر خانواده به او شیره خورانده، فوت کرده است. دو کودک در سنین پایین ازدواج کرده‌اند و سرنوشتشان شبیه مادر است. دختر ١٣ ساله همسایه مادر است و خود فرزند دارد، او با خشونت‌های خانگی از سوی همسرش مواجه است، یک خواهر ١٥ساله‌اش هم مطلقه است و به خانه بازگشته و یک برادرشان نیز دختری را عقدکرده دارد و پنج بچه قدونیم‌قد در خانه مانده‌اند تا سرنوشتشان چطور رقم بخورد. قرار است یا مثل منیره شیره زندگی‌شان تمام شود یا همسایه دیواربه‌دیوار مادر بشوند و منقل همسرانشان را آتش کنند... . پدر خانه منزل را جز محلی برای مصرف نمی‌داند. جمعیت امام علی(ع) در روزهای رفت‌وآمد با خانواده منیر احساس می‌کند که رنگ شیری که به نوزاد خورانده می‌شود طبیعی نیست و کودک آرامشی غیرطبیعی دارد، چندی قبل از فوت نیز منیر در بیمارستان دکتر شیخ بستری بود و پزشکان اعلام کرده بودند نباید در معرض دود باشد. بعد از اینکه خبر فوت منیر به جمعیت می‌رسد، آنها به بیمارستان اعلام می‌کنند که با توجه به سابقه خانواده فکر می‌کنیم این بچه به مرگ عادی فوت نکرده است و بیمارستان اعلام می‌کند که در این زمینه یا پاسخ‌گوی دادستانی خواهد بود یا خانواده. اما پس از رفت‌وآمدهای مکرر جمعیت با بیمارستان، آنها می‌توانند به مدارک پزشکی کودک دست پیدا کنند، پس از آن معلوم می‌شود که در مدارک منیر نوشته شده بود که به نوزاد از بدو تولد روزی سه مرتبه به اندازه یک ارزن شیره تریاک خورانده می‌شده که بعد از تشنج، کودک به بیمارستان برده می‌شود. جمعیت امام علی(ع) درباره پرونده با چند وکیل مشورت می‌کند و آنها اعلام می‌کنند برای پیگیری این پرونده شاکی خصوصی لازم نیست و تنها لازم است این مسئله به گوش دادستانی برسد، برای همین مسئولان جمعیت عریضه‌ای می‌نویسند و در عریضه شرح تمام وقایع را می‌دهند و دادستانی حکم پیگیری این مسئله را به اداره سرپرستی می‌دهد. در همین اثنا خانواده منیر برای تحویل‌گرفتن جنازه به بیمارستان مراجعه می‌کنند و آنجا مسئولان اعلام می‌کنند که شما کودک را کشته‌اید و جنازه را به شما تحویل نمی‌دهیم و همین مسئله باعث وحشت آنها می‌شود و آنها فرار می‌کنند. بیمارستان نیز نهایتا اعلام کرد چون خانواده پیگیری دفن کودکش را نکرده و نوزاد مدارک هویت نداشته، بدون هویت دفن خواهد شد. پاکدل می‌گوید: «آخرین‌بار تماس ما همین دیروز با پزشکی‌قانونی بود و آنها اعلام کردند از جنازه نمونه‌گیری می‌کنند و علت فوت هم فقط به خانواده یا کسی که نامه دادستانی داشته باشد داده می‌شود». جمعیت امام علی(ع) هنوز با خانواده در ارتباط است و می‌داند بچه‌ها هنوز تکدی‌گری می‌کنند، کودک پنج‌ساله خانواده عفونت شدید ریه دارد. مادر خانواده با آنها همکاری نمی‌کند و تنها وحشتش ازدست‌دادن فرزندانش است. پیگیری‌های جمعیت امام علی(ع) از بهزیستی هم به اینجا ختم شده: اورژانس اجتماعی اعلام کرده که تیم خود را به منزل آنها فرستاده و آنها از حضور اورژانس اجتماعی باخبر شده‌ و خانه را ترک کرده‌اند، اورژانس از همسایه‌ها خواسته اگر خبری از خانواده منیر داشتند به آنها اطلاع دهند. اما بهاره پاکدل می‌گوید: «این محال است، در این محلات این خانواده‌ها برای فرار به هم کمک می‌کنند. در نهایت اورژانس اجتماعی به ما اعلام کرد پرونده در همین حد مانده و کاری از ما برنخواهد آمد. آنها می‌گویند ما اول باید گزارش خود را از محل زندگی آنها بنویسیم و نسبت به گزارش حکم بگیریم و در غیراین‌صورت هیچ‌کاری از ما برنمی‌آید». آنها همه منتظرند که این گزارش نوشته شود. دکتر حمیدرضا پوریوسف، مسئول اداره بهزیستی استان خراسان رضوی، در گفت‌وگو با «شرق» با تأیید فوت منیر در بیمارستان می‌گوید: «خبر فوت این نوزاد ١٥ بهمن به بهزیستی اعلام شد و ما بلافاصله نیروهای خود را برای تهیه گزارش از وضعیت خانواده نوزاد اعزام کردیم». وی در ادامه افزود: «از آنجایی که ما تنها اجراکننده احکام هستیم و هیچ‌گونه حرکتی مبنی‌بر گرفتن نوزاد و جدایی کودکان از خانواده بدون حکم قضات و دادستانی نخواهیم داشت اول باید گزارش کامل به دادگاه ارسال کنیم و دادگاه نسبت به این گزارش‌ها رأی بدهد و رأی این مسائل نیز به وسیله اداره سرپرستی ابلاغ می‌شود». پوریوسف تأکید کرد: «البته ما به اندازه جمعیت امام علی و شما از مسائل این خانواده اطلاع نداشتیم و خیلی خوشحال می‌شویم که بتوانیم از اطلاعات هر دو گروه استفاده کنیم و بتوانیم با این خانواده ارتباط بگیریم. نیروهای اورژانس اجتماعی بهزیستی در مراجعه به محل سکونت خانواده نوزاد متوجه شدند که آنها از محل متواری شده‌‌اند و هنوز اطلاع دقیقی از آنها نداریم». پوریوسف تأکید کرد: «قطعا اداره سرپرستی موظف است با دقت نظر و سخت‌گیری درباره جدایی کودک از خانواده نظر بدهد و در این موارد حکم‌های بسیار دقیقی نیز صادر کرده است اما متأسفانه در بعضی از موارد پیش از آنکه ما و قضات محترم بتوانیم در این زمینه اقدام کنیم اتفاقات ناگواری مثل ماجرای این نوزاد کام همه را تلخ می‌کند». * بنا به درخواست جمعيت امام علي(ع) نام نوزاد مستعار انتخاب شده و اسناد و مدارك اين اتفاق نزد خبرنگار محفوظ است.