از مواد مخدر متنفر بوده اما ردیفِ دندان‌های پوسیده و قهوه‌ای رنگش نشان می‌دهد زمانی مصرف‌ کننده بوده است؛ پس از ازدواج متوجه می‌شود شوهرش مصرف‌کننده است و برای نجات زندگی‌اش می‌جنگد اما از خانه بیرونش می‌کنند و بعد از مدتی هم برای از دست ندادن شوهر، مصرف "شیشه" را شروع می‌کند: «می‌گفت باید با من بکِشی وگرنه می‌رم ...».

به گزارش ایسنا، فریبا ۳۱ ساله است؛ جوان، قوی و تنومند؛ فقط ردیفِ دندان‌های پوسیده و قهوه‌ای رنگش نشان از این دارد که زمانی مصرف کننده مواد بوده است:«من از مواد متنفر بودم! بعد از ازدواج که فهمیدم شوهرم مصرف‌کننده است، خیلی جنگیدم. از خانه بیرونم کردند، حتی بچه‌ام را از من گرفتند. دخترم یک سالش بود که سرطان خون گرفت و دکتر گفت مادرش باید کنار بچه باشد. آن وقت به خانه برگشتم و بعد از مدتی هم برای از دست ندادن شوهرم، برای این که نرود پیش دوستش، شیشه را دست گرفتم. می‌گفت باید با من بکِشی وگرنه می‌روم ...»

او بارها سعی کرد مواد را کنار بگذارد اما زهر اعتیاد در تمام مویرگ‌هایش ریشه دوانده بود: «چه نکبتی بود زندگی‌ام! شوهرم من را می‌فرستاد درِ خانه ساقی که شیشه بخرم، ساقی هم می‌آمد سوءاستفاده کند؛ ساقی را عوض می‌کردم، نفر بعدی هم مثل نفر قبلی. هرجا می‌رفتم به من به چشم بد نگاه می‌کردند. کل روز یا خواب بودم یا پای بساط یا در حال آرایش؛ اگر مددکارها دستم را نمی‌گرفتند الان تهِ جهنم بودم. خدا را شکر حالا زندگی‌ام به روال برگشته. از شوهرم جدا شدم و روی پای خودم ایستاده‌ام. از یک سالمند پرستاری می‌کنم؛ ۲ فرزندم هم پیش خودم هستند. خیلی راضی‌ام.»

فریبا حالا یک سال است که ترک کرده و به اصطلاح یک سال پاکی دارد و در جمع زنان بهبود یافته تحت حمایت خیریه مهرآفرین که به مراسم روز جهانی مبارزه با مواد مخدر آمده‌اند، کوتاه‌ترین زمان پاکی را دارد. او همراه زن دیگری که با ۱۲ سال پاکی، باسابقه‌ترین فرد جمع است برای بریدن کیکی می‌روند که رویش نوشته شده: تولد دوباره‌تان مبارک.

در کنار کیک پیکسل‌هایی آماده شده که قرار است به مادران بهبودیافته هدیه شود. روی این پیکسل‌ها شعار امسال روز جهانی مبارزه با مواد مخدر نوشته شده: اول انسان‌ها؛ انگ و تبعیض را متوقف کنید؛ پیشگیری را تقویت کنید.

دکتر فاطمه جعفری، دکترای مددکاری اجتماعی و سرپرست واحد مددکاری مهرآفرین در خصوص شعار امسال روز جهانی مبارزه با مواد مخدر می‌گوید: هر سال برای روز ۲۶ ژوئن، یک شعار انتخاب می‌شود تا جامعه جهانی روی یک نقطه بسیار مهم متمرکز شود و شعار امسال بر روی موضوع انگ و تبعیض تمرکز دارد. نگاه غالبی که به خانواده‌های درگیر مواد مخدر وجود دارد توام با سرزنش، تحقیر و تبعیض است، این تبعیض و طرد باعث می‌شود که این افراد به حاشیه جامعه رانده شوند و اینگونه اساسا دیده نمی‌شوند و در سیاست‌های اجتماعی نامرئی می‌شوند. پس شعار امسال متمرکز است روی این که بیاییم انگ و تبعیض را متوقف کنیم و بر روی مداخلات پیشگیری و درمان متمرکز شویم. این شعار پایه فلسفی و مذهبی نیز دارد؛ این اعتقاد که انسان‌ها فراتر از هر مشکلی، چیزی به اسم کرامت انسانی دارند. کرامت انسانی آدم‌ها اولی بر مشکلات آنهاست و به خاطر همین تاکید می‌شود که شما با افراد مصرف کننده باید با احترام و همدلی رفتار کنید چون این خودش باعث تقویت عزت نفس می‌شود و غیرمستقیم مشوقی برای این افراد می‌شود تا به بطن جامعه و زندگی سلامت برگردند.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی، با تأکید بر روی موضوع درمان‌پذیر بودن افراد مصرف‌کننده اضافه کرد: این خانم‌هایی که امروز اینجا هستند، افراد  بهبودیافته‌ای‌اند که در زمان اعتیاد خود، محرومیت‌های اجتماعی چندگانه‌ای را تجربه کرده‌اند مثل بی‌خانمانی، عدم دسترسی به درمان، عدم دریافت خدمات اجتماعی و... این مادران حالا که با حمایت‌های مددکاران و روانشناسان درمان شده‌اند، مشمولیت اجتماعی و یکپارچگی در جامعه را تجربه می‌کنند و تمام تلاش ما این است که با مداخلات حمایتی و خانواده محور بتوانیم با درمان مادر مصرف‌کننده، خانواده را احیاء کنیم.

به گفته این مددکار اجتماعی، همه افراد معتاد مبتلا قابل درمان هستند، اگر به خدمات اجتماعی دسترسی پیدا کنند و افزود: ما باید ادبیات جهانی را اصلاح کنیم. ما چیزی به اسم درمان قطعی نداریم؛ اما ریکاوری و بهبودی داریم یعنی به آدم‌ها کمک می‌کنیم در طیف سلامت از نقطه‌ای که هستند به نقطه بهتری بروند. اساسا در جهان هیچ آدم سالم و بیماری وجود ندارد بلکه همگی روی نقاط مختلف طیف سلامت و بیماری هستیم. هدف ما این است که این زن‌ها را از نقطه‌ای که هستند، جلوتر ببریم. مثلا اگر مادری در گذشته جلوی چشم بچه‌اش مواد مصرف می‌کرد و با آموزش‌های ما دیگر جلو بچه مصرف نمی‌کند این یعنی حرکت رو به جلو در فرایند بهبودی. استانداردهای بهبودی برای افراد بسیار متفاوت است و همه در استانداردهای خودشان می توانند جلو بیایند؛ مهم این است که ما بتوانیم خدمات اجتماعی و بهداشتی را برای آن‌ها فراهم کنیم.

جعفری اضافه می‌کند: در ایران به تناسب میزان شیوع اعتیادی که داریم، خدمات تعریف نشده و به خاطر همین نباید صرفا عدم کارایی فرد مصرف کننده را به بی ارادگی و بی انگیزگی‌اش مربوط کنیم؛ این واژه‌ها در ادبیات جهانی منسوخ شده‌اند.

این مددکار اجتماعی درباره روندی که موسسه مهرآفرین در رابطه با حمایت از زنان مصرف کننده و کودکان‌شان دارد توضیح می‌دهد: در گام اول برای پذیرش این مادران و کودکان، یک تیم تخصصی شامل مددکار اجتماعی، روانشناس و روانپزشک اینها را ارزیابی می‌کند و ما بر اساس نتیجه ارزیابی، یک طرح مداخلاتی حمایتی تدوین می کنیم. قطعا یکی از اولویت‌های ما  در تدوین طرح مداخلاتی این است که منافع کودکان به دلیل اعتیاد والدینشان، در خطر نباشد؛ یعنی چه از نظر آموزش، چه از نظر تغذیه، چه از نظر سلامت در شرایط مناسبی باشند. چون ما کودکانی داریم که به خاطر اعتیاد مادر و غفلت او نسبت به کودک از آموزش بازمانده‌اند و حتی دچار اعتیاد، بیماری‌های درمان نشده و سوءتعذیه هستند. پس در درجه اول هدفمان این است که مطمئن شویم منافع کودک و نیازهای اساسی او تأمین می شود و خطری او را تهدید نمی‌کند. در گام دوم نیز تلاش می‌کنیم که با اتخاذ مدل‌های مختلف از جمله مدل انگیزشی- کاهش آسیب، مادر را به سمت بهبودی و کاهش آسیب هدایت کنیم و با نجات مادر، کودک، خانواده و در نهایت جامعه را احیاء کنیم.